Deze blogpost is in 2011 geschreven, maar volledigheidshalve opnieuw gepubliceerd.
Er zijn mensen die zich ergeren aan d/t-fouten. Ik moet toegeven dat het erg slordig staat als je een t vergeet of juist ergens neerzet waar hij niet hoort te staan. Zoals ‘ik wordt’, ‘verkeerd in goede staat’ of ‘wordt je ontslagen?’ Vaak is het gewoon een kwestie van de verkeerde uitgang kiezen en eerlijk gezegd stoor ik me er nauwelijks aan. Het wordt een ander verhaal als iemand het grammaticaal verkeerd doet. Zo las ik laatst dat iemand opzag tegen ‘het vroege paasontbijd’. Best knap, dat je zo’n fout kunt maken. Maar d/t-fouten komen juist vrij vaak voor bij mensen die de Nederlandse taal niet goed beheersen, of erg laks zijn.
Een ander veelgemaakte taalfout wordt door een groot deel van de Nederlandse (geletterde) bevolking gemaakt; namelijk de spatiefout. Iets wat veel vaker voorkomt, ook in kringen van mensen die wel een en ander van Nederlands afweten. En dat is raar, want de regel voor spaties in woorden is veel makkelijker dan de d/t-regel: een samengesteld woord wordt altijd aan elkaar geschreven. Als het woord te lang of te onduidelijk wordt mag er een streepje tussen, maar niemand heeft ooit toestemming gegeven er een spatie in te gooien.
En dat maakt het juist raar, want dat gebeurt wel. Zo heeft de School voor Journalistiek bij de ingang een bord staan met daarop de melding dat het pand ‘video bewaking’ heeft. Ik zag laatst een busje rijden van een bedrijf dat gespecialiseerd is in ‘reclame borden’. We hebben toch ook geen ‘kermis attracties’? Of ‘televisie toestellen’? Dat zou wat zijn. Dan krijgt ‘vlieg wiel’ opeens een heel andere betekenis, of wat te denken van ‘toets en bord’. Het meest opvallend zijn de woorden met ‘kut’ ervoor. Zo zie ik heel vaak ‘kut telefoon’, ‘kut boek’ en ‘kut tijdschrift’ voorbijkomen. Sinds wanneer is kut een bijvoeglijk naamwoord? Het lijkt misschien alsof de ‘kut’ wat extra kracht krijgt, maar taalkundig klopt er niets van. ‘Kutte telefoon’ kan nog net, maar wat is een ‘kut telefoon’ dan? Ik kan me er niets bij voorstellen.
Ze noemen het ‘de Engelse ziekte’, omdat de Engelsen juist wel alles los van elkaar schrijven. Een ‘college degree’ bijvoorbeeld. Het zijn twee woorden, maar het is slechts één diploma. Maar of we deze taalregel in ons onderbewustzijn doorvoeren in het Nederlands betwijfel ik. Je schrijft toch ook niet ‘Firsty’ in plaats van ‘Thirsty’, omdat het met een f zou zijn als het een Nederlands woord zou zijn. En we vertalen You en you toch ook niet met alleen ‘jij’?
Daarom moeten we er maar gauw mee ophouden. Gewoon alles aaneenschrijven is het devies. Allesbehalve (of alles behalve) en ergens van afspringen (of vanaf springen) zijn moeilijke gevallen en daar mag het ook wel eens fout gaan. Maar dat afstandsbedieningshoesje één woord is, mag toch vrij duidelijk zijn? Kennelijk blijft het moeilijk…
*Taalliefhebber René Dings heeft er een boek over volgeschreven: Weg om legging. Het platform Signalering Onjuist Spatiegebruik heeft er zelfs een hele site over. Leuk voor alle taalliefhebbers, taalpuristen en taalnerds.