Deze blogpost is in 2011 geschreven, maar volledigheidshalve opnieuw gepubliceerd.
Hoewel er gewoon een heel mooi ander woord voor is, gebruiken we hem alsnog. En niet gering. In warenhuizen, in ziekenhuizen en zelfs op bouwtekeningen: het woord verdieping. Het is dat alle Nederlanders (of Nederlandssprekenden, om even politiek correct te zijn) weten wat het betekent, maar het is allesbehalve logisch. Diepte is altijd naar beneden. Iets uitdiepen is iets verder uitwerken (je gaat dieper de stof in), maar bij een verdieping ga je juist omhoog. Een eerste verdieping is tenslotte geen kelder. Nog vreemder is wellicht dat dagblad Trouw de verdieping juist wel op de juiste manier gebruikt.
Het woord op zich is misschien niet raar, maar de manier waarop het gebruikt wordt wel. We gebruiken de tegenhanger, verhoging, toch ook niet om kelders aan te geven? Dan zou het nog enigszins in evenwicht zijn. Dan is het gewoon raar, maar acceptabel. Nu is raarder dan raar. Bovendien hoeft het woord helemaal niet meer gebruikt te worden. Een veel makkelijkere uitweg is het woord etage. Niemand die daar raar van zou opkijken, ook al klinkt het een stuk minder Nederlands.
Maar hoe komen we aan het woord verdieping? Ik heb het even opgezocht. Een verdieping is een ruimte tussen twee vloeren. Het woord stamt uit 1638 toen koopmanshuizen werden uitgebreid met een extra ruimte. En die ruimte zat, jawel, onder het grondniveau (de neerkamer). Blijkbaar is het woord dus niet met zijn tijd meegegaan. Een ruimte bovenop je huis is tenslotte ook een ‘extra ruimte’. Dat is wellicht wel erg simpel gedacht, maar feit is dat we nog steeds krampachtig praten over een verdieping.
Het is dus een woord dat erin is gesleten en niet tijdig is vervangen (etage is sinds 1786 een Nederlands woord) of vernieuwd. Misschien moeten we het dan ook maar in stand houden. Ergens vastleggen, in een grondwet of in het Rijksmuseum. Maar dan vind ik wel dat we het woord logischer moeten gaan gebruiken. De eerste verdieping moet dan de -1 verdieping worden. Want de kelder -1 verdieping noemen, dat kan natuurlijk niet. Dat is raar…