Deze blogpost is in 2011 geschreven, maar volledigheidshalve opnieuw gepubliceerd.
Iemand zei laatst tegen mij dat hij het ontzettend leuk had op een feestje. Een feestje met alles erop en eraan, met alle toeters en bellen. Dat de je denkt van: zo, dit is echt een leuk feestje. Waarbij je al gauw denkt: ben ik even blij dat ik op dit feestje bent. En waarbij de mensen die niet gegaan zijn denken: shit, dat was echt een ontzettend leuk feestje, was ik toch maar gegaan. Het was niet zomaar een feestje, het was een ontzettend leuk feestje. Ontzettend!
Het woord ontzettend klinkt uit zichzelf al erg gevaarlijk. Iemand die honger heeft, moet er maar voor zorgen dat er ergens eten te krijgen is. Maar iemand die ontzettende honger heeft… Daarvoor kun je maar beter eten gaan zoeken. Voordat het te laat is. Voordat hij of zij van woede uit elkaar barst en erop los begint te moorden. Ontzettend is de overtreffende trap. Ontzetten doe je niet zomaar, dat doe je alleen als het menens is. Het is groots en de laatste keer dat er ontzettend werd ontzet was misschien wel in Leiden (1574).
Maar het woord ontzettend blijkt helemaal niet zoveel met ontzetten te maken te hebben. Ontzetten is volgens de Van Dale een synoniem voor afzetten. De tweede definitie is zelfs ‘uit het ouderlijk gezag, de voogdij uitzetten’. Bij een ontzettend leuk feestje heb je natuurlijk liever geen ouders, maar het is toch een vreemde omschrijving. De vijfde definitie spreekt misschien nog het meeste tot de verbeelding: uit zijn verband doen gaan, doen losgaan of inzakken. ‘Doen losgaan’, ja, als het echt ontzettend is, dan kun je ‘doen losgaan’ op zo’n feestje. Iets ontzetten, daar beweeg je bergen mee, om maar een Engels spreekwoord te vernederlandsen.
Ontzettend heeft ook gewoon zijn eigen definitie. Sterker nog, er zijn drie definities. ‘Schrik, ontsteltenis inboezemend’, ‘verbazend groot of sterk’ en ‘buitengewoon (hevig)’. Laten we het op die laatste houden. Een buitengewoon leuk feestje. Een hevig leuk feestje klinkt dan weer raar, maar een buitengewoon hevig feestje kan ook nog. Al denk je dan gelijk niet meer aan een feestje waar ballonnen hangen en uitsluitend Cola wordt geschonken. Buitengewoon, daar houden we het dus op. Alleen wel weer vreemd dat Van Dale daar een synoniem bij heeft gezet: verschrikkelijk. Een verschrikkelijk leuk feestje…
Raar…