Deze blogpost is in 2011 geschreven, maar volledigheidshalve opnieuw gepubliceerd.
Je hebt mensen die praten over het NOS Journaal (spreek uit en-oo-es) en je hebt mensen die praten over het nos Journaal (spreek uit nos). Dat is raar, want sinds wanneer spreken we afkortingen met een klinker erin uit als één woord? Je zegt toch ook niet rrttll in plaats van er-tee-el? Of kijken we tegenwoordig ook naar tv in plaats van tee-vee?
Ik denk dat de verwarring is ontstaan door andere omroepstichtingen zoals de VARA en de AVRO. Beide zijn ook afkortingen, maar je spreekt ze wel uit zoals je ze schrijft. Waarschijnlijk omdat ze lekker makkelijk uit te spreken zijn en eigenlijk klinkt het ook wel. Het klinkt misschien niet Nederlands, maar als je zegt dat Avro vroeger een Griekse God was, zou dat niet eens zo heel gek zijn. En de Vara? Dat klinkt als een Latijns woord (waar ik de betekenis niet van zou weten, maar met een beetje creativiteit zou je al een heel eind kunnen komen).
Maar bij de NOS is dat een heel ander verhaal. Nos klinkt niet en als iemand het over nos heeft, dan denk ik eerder aan een auto die uitgerust is met lachgas, dan aan de Nederlandse Omroep Stichting. En als de Avro dan een Griekse God was, dan was Nos misschien wel een nazi-beul die zijn naam in de Tweede Wereldoorlog waarmaakte. Of de roepnaam van een bekende Franse apotheker, maar dat is dan weer erg doordacht.
Het meest merkwaardige vind ik nog dat ik het volwassen mensen heb horen zeggen. “Dat zie je bijvoorbeeld bij het nos-journaal,” wilde een docent mij eens wijs maken. Sorry, maar dat gaat mijn pet te boven. Want zelfs ik herinner me nog dat het NOS Journaal vroeger met een voice-over begon. Kent u deze nog? “Het NOS Journaal. Met Pia Dijkstra” klonk het door de speakers van de televisie, met een mooi bewegend wereldbolletje op de achtergrond. Knappe jongen die mij nog wijs kan maken dat je – sinds ze de leader hebben veranderd – nos moet zeggen in plaats van NOS.